Đau lưng là 1 căn bệnh thường gặp ở người cao tuổi, do thói quen xấu gây nên như: đi, đứng, nâng nhấc hoặc thu hút sự vật không chuẩn cách, đưa tới nguy cơ tổn thương cho các thành phần của lưng. Khoảng 80% các trường hợp đau lưng có thể phòng ngừa được nếu như ta quan tâm một chút hoặc có ý thức bộ phận bệnh.
Nguyên nhân gây đau lưng
Đau lưng có 2 loại nguyên nhân căn bản sau đây: do tác động cơ học và do hiện tượng viêm.
Đau lưng do tác động cơ học: đây là loại đau lưng hay gặp tại lứa tuổi đã trưởng thành và nhất là là người cao tuổi như: thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, gai đôi cột sống... Thoái hóa cột sống thường hay xảy ra ở vị trí sụn khớp và đĩa đệm, bởi hiện tượng trọng lực của cơ thể quá nặng tác động hàng ngày lên cột sống và cả tác động của trọng lực đè lên vai gáy rồi tác động xuống hệ thống đốt sống (ví dụ như ngồi làm việc nhiều giờ không vận động). Khi cột sống bị thoái hóa, triệu chứng đau lưng được diễn tả khá sớm và cũng chính vì xuất hiện đau lưng rất khó chịu mà buộc người bệnh phải đi khám. Ngoài các nguyên nhân do thoái hóa cột sống còn có những nguyên nhân thuộc vào cơ học như mang vác nặng, thay đổi tư thế đột ngột hoặc bưng, bê không cân xứng...
 Hoạt động thể lực giúp bộ phận và giảm nhẹ chứng đau lưng tại người cao tuổi. Ảnh: H. Hồng |
Đau lưng do hiện tượng viêm: trong các nguyên nhân gây viêm có thể xảy ra ngay ở cột sống như: viêm đĩa đệm, lao cột sống, ung thư cột sống, viêm khớp cùng chậu... Cũng có không ít trường hợp đau lưng nhưng lại do viêm nhiễm tại 1 cơ quan khác trong cơ thể như: viêm phần phụ tại nữ giới (viêm tiểu khung, viêm buồng trứng...), viêm dạ dày - tá tràng, viêm đường tiết niệu (do sỏi hoặc do vi khuẩn)... Các loại bệnh kiểu này thường gây đau lưng một cách âm ỉ và cùng 1 khi với các triệu chứng chính của bệnh (ví dụ như người bị đau dạ dày, sỏi tiết niệu). Những nguyên nhân này cũng thường gặp tại người cao tuổi nhiều hơn người trẻ.
Làm gì lúc bị đau lưng?
Khi người cao tuổi bị đau thắt lưng không nên tự “bắt bệnh” của mình và mua thuốc để điều trị mà cần đi khám tại những cửa hàng y tế có đủ điều kiện và trang thiết bị chẩn đoán để được bác sĩ chẩn đoán sớm và đúng bệnh. Ngày nay, y học ngày một phát triển do đó việc chẩn đoán đau thắt lưng không gặp nhiều khó khăn như trước đây.
Người bệnh cần trả lời đầy đủ những vướng mắc của thầy thuốc và nói rõ những hiện tượng đau lưng và các biểu hiện kèm theo.
Việc điều trị sớm, đúng phương pháp, đúng phác đồ sẽ đưa lại hiệu quả cao hơn hẳn là chẩn đoán muộn và điều trị muộn, điều trị mang tính chất cầm chừng. Nếu đau thắt lưng do nguyên nhân cột sống thì ngoài điều trị thuốc Tây y, vật lý trị liệu người ta còn có thể kết hợp Đông y như châm cứu, bấm huyệt hoặc sử dụng thuốc.
Bệnh có thể bộ phận ngừa?
Đối với người cao tuổi nên bộ phận ngừa bằng cách hỗ trợ hoặc giúp tránh các căng giãn Không nhất thiết thiết cho cơ bắp và cũng để nâng cao cường sức mạnh cho các bắp thịt hỗ trợ cột sống.
Để tránh đau lưng cần ngủ trên nệm cứng; nằm nghiêng, đầu gối co hoặc lúc nằm ngửa thì lót gối dưới khuỷu chân. Gối cao vừa phải để đầu và mình ngang bằng.
Người cao tuổi cần chú ý khi mang vật nặng, không nên khom lưng xuống để nhấc vật đó lên, mà ngồi xuống, hai tay ôm cầm vật đó rồi từ từ đứng lên qua sức mạnh của đầu gối, tương tự tránh được tổn thương cho lưng. Khi vật nặng nằm tại trên bàn, ta có thể ôm về bụng hay quay lưng ôm đồ vật về lưng để mang đi.
Đặc biệt với người to tuổi cần tập thế lúc đứng, bụng thót phẳng, hướng xương chậu về phía sau sẽ giúp phần dưới của cột sống vững hơn. Nếu cần đứng lâu thì đặt 1 chân lên vật cao khoảng hai tấc để ngả xương chậu vào phía sau.
Ngồi lâu gây nhiều khó chịu cho lưng, vì thế nên đứng dậy, đi qua đi lại, thư giãn xương lưng. Tránh ngồi trên nệm ghế quá mềm.
Tập thể dục với các cử động làm thư giãn khớp xương và bắp thịt, nâng cao cường sức mạnh cho bắp thịt, dây chằng tại lưng. Buổi sáng ngủ dậy, trước khi bước ra khỏi giường nên tập các cử động người qua lại để thư giãn lưng. Vì sau thời gian dài ngủ xương khớp, bắp thịt cứng lại, nếu như đứng dậy ngay có thể ngã, gây tổn thương cho lưng và các phần khác của cơ thể.
Không hút thuốc lá, giảm cân nếu béo, vì béo phì làm mô mềm ở lưng căng cương.
Một số cách thư giãn cột sống
- Ðứng thẳng, 2 bàn chân xa ngang thân người, úp 2 bàn tay lên ngang lưng. Ðầu gối ngay thẳng, ưỡn lưng vào phía sau càng xa càng tốt. Giữ nguyên vị trí trong vài ba giây rồi trở lại dáng điệu bình thường. Làm cùng động tác năm lần.
- Ðứng ngay thẳng, tựa 2 tay lên phía sau của thành ghế. Ðầu gối thẳng, giơ 1 chân về phía sau càng cao càng tốt. Hạ chân xuống từ từ và làm cùng động tác với chân kia. Làm 5 động tác liên tiếp cho mỗi chân.
- Nằm sấp, 2 chân duỗi thẳng, khuỷu tay gấp, hai bàn tay úp xuống sàn. Dùng 2 tay đẩy thân mình lên càng cao càng tốt, mông và chân vẫn phẳng dưới sàn. Nhắc lại cùng động tác mười lần.
- Nằm ngửa, đầu gối gập lại, 2 bàn chân để dưới đất. Từ từ nhấc đầu và vai khỏi sàn, hướng hai bàn tay về phía đầu gối, giữ vị trí trong mười nhịp đếm rồi nằm thẳng mình trở lại. Nhắc lại cùng cử động năm lần.
- Nằm sấp, chân tay đụng mặt bằng. Nâng cao 1 chân, đếm từ một - 10 rồi hạ chân xuống. Nhắc lại cùng cử động với chân kia. Làm năm lần mỗi chân.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
0 nhận xét:
Đăng nhận xét